لنزهای زوم در مقابل لنزهای پرایم؛ تفاوت در چیست؟

اگر صاحب دوربین DSLR یا Mirrorless هستید؛ ممکن است همراه آن کیت لنزی نیز دریافت کرده باشید. یک لنز زوم رده پایین که پرکاربردترین فواصل کانونی از واید انگل متوسط تا تله فوتو متوسط را پوشش دهد. اما چنانچه میخواهید بیشترین بهره را از دوربین خود ببرید در بعضی موارد لازم خواهید داشت کیت لنز را کنار بگذارید.

اینجاست که به پرسشهایی در زمینه لنزهای زوم و پرایم مواجه می شوید.

این لنزها دقیقا چه کاربردی دارند؟ آیا هرکدام نسبت به دیگری برتری دارند؟ شاید هم بهتر است هر دو را در کیف خود داشته باشید. با آی تی ویکی همراه باشید تا نگاهی به این موضوع بیاندازیم:

لنز پرایم چیست؟

لنز پرایم، لنزی با فاصله کانونی ثابت است. این لنزها معمولا قطعات کمتری داشته و کوچک تر و ساده تر هستند. و به دلیل داشتن فاصله کانونی ثابت ، معمولا نسبت به لنزهای زوم هم رده با شارپنس گوشه تا گوشه، کیفیت بالاتری دارند.

همچنین معمولا نسبت به لنزهای زوم حداکثر دیافراگم بزرگتری دارند که آنها را برای عکاسی در نور کم و همچنین عکاسی در عمق کم برای جدا کردن سوژه از پس زمینه مناسب تر می کند.

لنزهای پرایم تمام فواصل کانونی که یک عکاس حرفه ای ممکن است نیاز داشته باشد را پوشش می دهند. این بازه شامل  ultra-wide (حدود ۱۰ میلی متر) تا «نرمال» با میدان دیدی مشابه با چشم انسان (حدود ۳۵ – ۵۰ میلی متر در لنز ۳۵ میلی متری معادل) تا لنزهای تله فوتو تا فاصله کانونی ۵۰۰ میلی متر می شود.

بسیاری از کاربران لنزهای پرایم یک فاصله کانونی مورد علاقه دارند و اکثرا با آن فاصله عکاسی می کنند. اما اگر شما به دنبال پوشش کامل هستید؛ برای عکاسی از ساختمان، خیابان و حیات وحش باید بیش از یک لنز داشته باشید و در مواقع لزوم آن ها را عوض کنید.

لنز زوم چیست؟

لنزهای زوم بازه ای از فواصل کانونی رو پوشش می دهند و به همین دلیل بین عکاسان محبوب شده اند. ساخت لنزهای زوم پیچیده تر بوده و برای رسیدن به بزرگ نمایی دلخواه نیاز به بخش های متحرک زیادی دارند. (در پروسه زوم کردن، تمام اجزای لنز باید به صورت فیزیک به یک دیگر نزدیک یا از یکدیگر دور شوند).

به صورت کلی، وجود قطعات بیشتر نشان دهنده ی یک لنز زوم بهتر است. گرچه، از آنجا که که لنز نمیتواند با تمامی فواصل کانونی سازگار شود  معمولا بعد از مدتی کار با آن میتوان بهترین فاصله که ترکیبی مناسب از طول و دیافراگم است را پیدا کرد.

کم شدن شارپنس به خصوص در گوشه ها در نهایت طول زوم،  غیر طبیعی نیست. لنزهای زوم معمولا بزرگ تر از لنزهای پرایم هستند و ماکزیمم دیافراگم کوچک تری دارند. دیافراگم همیشه ثابت نیست و حتی در هنگام زوم کوچکتر نیز میشود.

یکی از ویژگی هایی که در لنزهای زوم وجود دارد و لنزهای پرایم اغلب از آن بی بهره اند؛ تثبیت کننده نوری تصویر یا (optical image stabilization (OIS یا IS است. این قابلیت به شما کمک می کند تا بدون اینکه عکستان از لرزش دوربین تاثیر بگیرد با سرعت پایین تر شاتر عکاسی کنید. این قابلیتی مهم در فواصل کانونی طولانیتر است.

چه زمانی باید یکی از این دو لنز را انتخاب کرد؟

مطابق به آنچه که تاکنون شرح دادیم، می توان نتیجه گرفت که به طور کلی لنزهای زوم برای راحتی و لنزهای پرایم برای کیفیت هستند. محبوبیت دوربین های سوپر زوم،که با وجود یک لنز و سنسور دارای ضریب کراپ بین ۱۸ میلی متر تا بیش از ۲۰۰ میلی متر متغیر هستند؛ نشان می دهد که افراد به دنبال کیفیت یک دوربین با لنز قابل تعویض بوده اما ترجیح می دهند تا جایی که ممکن است لنز را تعویض نکنند.

لنزهای زوم برای مواقعی مانند عکاسی ورزشی که شما زمان تعویض لنز را ندارید و یا در محیط های خاک آلود و کثیف که نمی خواهید سنسور و دیگر قطعات داخلی دوربین را با تعویض لنز در معرض خطر قرار دهید ضروری هستند.

چندین فاکتور دیگر نیز وجود دارد که باید آن ها را نیز در نظر بگیرید:

نور کم

پرایم ها لزوما دیافراگم بزرگتری نسبت به لنزهای زوم ندارند، حتی دیده شده است که بعضی لنزهای زوم گرانقیمت دیافراگم بزرگتری دارند. در لنزهای مناسب برای مصرف کنندگان عادی، پرایم ها حداکثر دیافراگم بزرگتری دارند که آن ها را برای عکاسی در نور کم مناسب تر می کند.

برای مثال یک کیت مرسوم در دوربین های کنون، کیت Canon EF-S 18-55mm f/3.5-5.6 است. در طول ۵۰ میلی متر حداکثر دیافراگم f/5.6 است. این کیت سه و یک سوم بار آهسته تر از لنز رده متوسط کنون  EF 50mm f/1.8 می ایستد. این مقدار در روشنایی معادل ۱۰ بار است.

در شرایط واقعی، اگر شما با یک لنز زوم با نویز بالا ISO 3200 عکس برداری کنید؛ می توانید با استفاده از یک لنز پرایم دقیقا همان عکس را ولی با نویز بسیار پایین تر ISO 400 بگیرید. همچنین،  اگر سرعت شاتر در هنگام عکس برداری به کمک یک لنز زوم در ۱/۲۰ ثانیه است می توانید با استفاده از یک لنز پرایم و سرعت شاتر ۱/۲۰۰ ثانیه ریسک لرزش دوربین را کاهش دهید.

برای شرایط نوری ضعیف، پرایم ها انتخاب بسیار بهتری هستند.

بوکه ( پس زمینه تار)

یکی دیگر از ابعاد داشتن دیافراگم بزرگتر، کنترل بیشتر بر روی عمق میدان است. 

یک دیافراگم وسیع، مثل f/2.8 یا بزرگتر، عمق میدان کمتری به شما داده و یک عکس بوکه زیبا تهیه می کند که در آن بر روی پس زمینه فوکوس نشده و سوژه بسیار شارپ است.

شما می توانید با یک لنز زوم آرام پس زمینه ای بدون فوکوس داشته باشید به خصوص اگر لنز زوم قوی داشته باشید اما باز هم این عکس به کیفیت عکسی که با یک پرایم سریع میگیرید؛ نمی رسد.

گزینه های خلاقانه

نکته دیگر در مقایسه بین پرایم ها و زوم ها تاثیر آنها بر روی خلاقیت شماست. برای مثال، همیشه توصیه می شود کسانی که میخواهند توانایی های عکاسی ترکیبی خود را بهبود ببخشند، بهتر است با یک لنز پرایم عکاسی کنند. محدودیت های کار با آن دقت شما در تنظیم فریم هایتان را افزایش می دهد.

اگر شما برج ایفل را به کمک  zoom out کردن در قابتان قرار دهید احتمالا عکسی گرفته اید که میلیون ها بار قبل نیز گرفته شده است !

اما اگر زمینه ای که یک لنز پرایم در اختیارتان قرار می دهد کافی نیست می توانید به کمک پایتان زوم کرده و یا زاویه دیگری برای عکاسی انتخاب کنید.

قیمت در مقایسه با کیفیت

هرچه تاکنون درباره لنزهای زوم گفتیم همگی در باره لنزهای رده مصرف کنندگان عادی بوده است. لنزهای زوم همیشه کندتر و با کیفیت پایین تر نیستند اما اگر شما به دنبال لنز زومی با بزرگی دیافراگم مشابه لنز پرایم باشید –که در تمام فاصله های کانونی با کیفیت و شارپ عکاسی کند– باید هزینه بیشتری بپردازید.

لنزی مانند Nikon 17-55mm f/2.8 تقریبا فاصله کانونی مشابه با یک کیت زوم را ارائه می دهد، اما ماکزیمم دیافراگمی نزدیک به یک لنز پرایم دارد. قیمت این لنز ۱۴۰۰ دلار است. دیگر لنزهای سریع با فاصله کانونی زیاد نیز ممکن چند هزار دلار قیمت داشته و کارایی بسیار بالایی نیز دارند.

چگونه مجموعه لنز خودتان را بسازید

وقتی که درحال جمع آوری لنز هستید؛ لازم نیست که فقط بر پرایم ها و زوم ها تکیه کنید. درواقع برای بسیاری از کاربران این ایده بدی است.

شما می توانید از نرم افزار Lightroom –یا هر نرم افزار دیگری که به شما اجازه  فیلتر کردن عکس هایتان با داده های  EXIF را می دهد– استفاده کنید تا بفهمید کدام فاصله کانونی را بیشتر مورد استفاده قرار می دهید. اگر شما از سوژه هایی خاص عکس برداری می کنید باید لنزهای خود را در خور آن سوژه انتخاب کنید.

برای استفاده های کلی ، بهتر از بازه متنوعی از لنزها را داشته باشید.

مجموعه سه لنز کلاسیک پرایم دارای گزینه های عریض، نرمال و بلند (long) است. برای مثال چنین مجموعه ای  شامل یک لنز ۲۸ میلی متری ، یک لنز ۵۰ میلی متری و یک لنز ۸۵ میلی متری در موارد فول فریم است که در سنسور های کراپ این اعداد به حدود ۱۸، ۳۵ و ۵۵ میلی متر می رسد. این مجموعه یک نقطه شروع خوب است که به شما در جمع آوری کلکسیونتان کمک می کند.

اکثر تولید کنندگان، دو مجموعه لنز زوم پایه که شامل کیت ۱۸ تا ۵۵ میلی متری و ۵۵ تا ۲۰۰ میلی متری با ساخت و عملکرد مشابه ارائه می دهند. این مجموعه ها پوششی عالی داشته و گزینه ای میان رده برای کسانی که کیفیت بهتر می خواهند است.

بازهم تکرار می کنیم که لازم نیست فقط و فقط لنزهای زوم و پرایم را در نظر داشته باشید.

در حالت ایده آل شما فاصله کانونی را زیاد تغییر نمی دهید اما می توانید دو زومی که بیشتر از بقیه به آن ها نیاز دارید را با  لنز پرایم در فاصله مورد نظرتان تامین کنید (مثلا  ۳۵mm f/1.8). یا در راه اندازی لنزهای سه تایی پرایم می توانید لنز واید پرایم را با لنز واید زوم تعویض کنید.

لنزهای زوم در فاصله های بسیاری طولانی عملکرد بهتری دارند (و در محدوده ی کمتر و در فواصل بسیار عریض). از طرفی نیز نمی توان کیفیت لنزهای پرایم را در فواصل عادی و پرتره در نظر نگرفت.

در نهایت همه چیز به نیاز شما بستگی دارد

دو راهی انتخاب بین لنزهای پرایم و لنزهای زوم به پاسخ روشنی برای انتخاب بین یکی از این دو منتهی نمی شود. دلایل خوبی برای استفاده از هرکدام وجود دارد.

لنز پرایم معمولا ارزان تر، کوچکتر، با کیفیت تر و برای نور کم مناسب تر است. این لنزها برای عکس های خلاقانه، پرتره ها و عکاسی خیابانی ایده آل هستند. لنز زوم انعطاف بیشتری دارد، کار را راحت تر می کند و برای عکاس های فوری مناسب تر است. این لنزها همچنین برای عکاسی از حیات وحش و طبیعت مناسب تر می باشند.